Jeśli Twoje mienie (inne niż nieruchomość: grunt, dom lub mieszkanie) zostało bezprawnie zabrane lub zatrzymane, możesz zwrócić się do sądu o jego zwrot. Jest to tak zwane przywrócenie mienia (ang. replevin). Musisz być prawnym właścicielem mienia lub mieć prawo do jego posiadania. W przypadku osób będących właścicielem dotyczy to przedmiotów kupionych przez siebie, ewentualnie otrzymanych w prezencie bądź w spadku – na przykład biżuterii, zwierząt, domków mobilnych czy pojazdów. Posiadanie dotyczy sytuacji, w których istnieje pisemna umowa zobowiązująca kogoś do zapłacenia określonej kwoty za jakiś przedmiot, a ten ktoś nie zapłacił – np. w przypadku kredytu samochodowego, gdy samochód jest zastawiony jako zabezpieczenie spłaty.
 
Mienie, które chcesz odzyskać, musi być łatwe do zidentyfikowania, przemieszczenia i zwrócenia. Mienie przymocowane do domu lub budynku, którego nie można przemieścić bez uszkodzenia, nie może zostać przywrócone.
 
Przed wystąpieniem do sądu o przywrócenie mienia musisz wiedzieć, gdzie ono się znajduje z wystarczającą pewnością. Jeśli tego nie wiesz, nie będziesz w stanie powiedzieć szeryfowi, gdzie można je znaleźć. Stracisz czas i pieniądze wydane na opłaty sądowe.

Detinue: łatwiejsze niż replevin

W przypadku, gdy nie wiadomo, gdzie znajduje się mienie, istnieje inny sposób postępowania. Poza tym nawet jeśli wiesz, gdzie znajduje się mienie, możesz skorzystać z alternatywnej procedury. To tak zwane roszczenie o odzyskanie bezprawnie zatrzymanego mienia (ang. detinue). Ta procedura odzyskiwania własności funkcjonowała zanim prawo dotyczące przywrócenia mienia zostało włączone do statutu stanu Illinois. 
 
Postępowanie w ramach procedury odzyskania bezprawnie zatrzymanego mienia jest stosunkowo proste. Natomiast sprawy w procedurze przywrócenia mienia są niezwykle złożone. Prawnicy, którzy zajmują się odzyskiwaniem mienia, preferują detinue, chyba że zachodzą bardzo szczególne okoliczności, takie jak zniszczenie mienia lub wywiezienie go z hrabstwa.

Szansa na powodzenie

Przed wystąpieniem do sądu z jakąkolwiek sprawą należy zadać sobie kilka pytań:

• Przeciwko komu wnosisz sprawę? Czy w przypadku Twojej wygranej osoba ta może Ci dać to, o co prosisz?
• Dlaczego wnosisz sprawę? Czy masz wystarczająco dużo informacji, aby uzasadnić swoje stanowisko?
• Ile czasu upłynęło od wystąpienia problemu? Jeśli zdarzyło się to jakiś czas temu, możesz nie być w stanie wnieść sprawy ze względu na przepisy o przedawnieniu.

Koszty postępowania sądowego

Wniesienie sprawy do sądu wymaga czasu i pieniędzy. Sprawy sądowe mogą trwać kilka miesięcy, a nawet rok lub kilka lat, zanim zostaną zakończone. Postępowanie sądowe często oznacza:

• opłaty za wniesienie sprawy i doręczenie dokumentów przez szeryfa, jeśli nie możesz uzyskać zwolnienia z tych opłat,
• poświęcenie własnego czasu lub opłacenie prawnika, żeby zapoznał się ze sprawą i załatwił formalności,
• poświęcenie czasu na stawienie się w sądzie, zwykle wielokrotnie, co może wymagać urlopu w pracy, oraz
• w sprawach o przywrócenie mienia, ale nie w sprawach o odzyskanie bezprawnie zatrzymanego mienia, musisz wnieść poręczenie w wysokości podwójnej wartości mienia, które próbujesz odzyskać (np. żeby odzyskać mienie warte 5000 dolarów, musisz wnieść poręczenie w wysokości 10 000 dolarów).

Inne możliwości oprócz postępowania sądowego

Oprócz postępowania sądowego istnieją inne rozwiązania, które mniej kosztują i są szybsze:

• Ugoda: samodzielne dojście do porozumienia z drugą stroną. Masz większą kontrolę nad rezultatem, ponieważ to nie sędzia lub ława przysięgłych podejmuje ostateczną decyzję.
• Mediacja: osiągnięcie porozumienia z drugą stroną przy pomocy neutralnej osoby trzeciej. Mediator nie decyduje o tym, co się stanie, a jedynie pomaga w osiągnięciu porozumienia, które zostaje udokumentowane w umowie wiążącej obie strony.

Przed wszczęciem procedury detinue lub replevin należy wysłać pismo do drugiej strony z żądaniem zwrotu mienia. Pamiętaj, aby zachować kopię. Pismo wyślij pocztą elektroniczną lub tradycyjną. List polecony nie jest wymagany i zwykle stanowi stratę czasu i pieniędzy. Nie musisz udowadniać, że druga osoba je otrzymała, wystarczy po prostu je wysłać.

Procedura detinue (odzyskania bezprawnie zatrzymanego mienia)

Krok 1. Wypełnij wniosek i wezwanie do sądu

• We wniosku należy dokładnie opisać mienie i podać jego wartość.
• Do wezwania potrzebny jest adres pozwanego. Wezwanie jest jak koperta, która mówi szeryfowi, gdzie dostarczyć wniosek pozwanemu, a także kiedy oboje macie się stawić w sądzie.

Po wysłaniu pisma i nieotrzymaniu zwrotu mienia od drugiej strony należy przygotować wniosek o odzyskanie bezprawnie zatrzymanego mienia i wezwanie do sądu.

Krok 2. Złóż formularze u urzędnika sądu okręgowego i uiść wymaganą opłatę.  

Jeśli nie możesz uiścić opłaty za wniesienie sprawy, złóż wniosek o zwolnienie z opłaty na stronie poświęconej sądom w stanie Illinois. Możesz również użyć naszego prostego formularza wniosku o zwolnienie z opłaty, który pomaga w wygenerowaniu dokumentów.  

• Elektroniczne składanie dokumentów: strona internetowa sądu, z której korzystasz, aby wnieść sprawę drogą elektroniczną, może umożliwić Ci wybranie daty i godziny rozprawy. Jeśli tak nie jest, skontaktuj się z sekretarzem sądowym.
• Złożenie dokumentów w formie papierowej: jeśli składasz dokumenty osobiście w sądzie, sekretarz sądowy pozwoli Ci wybrać termin lub może go wybrać za Ciebie.

Krok 3. Zanieś wezwanie i kopię wniosku o odzyskanie bezprawnie zatrzymanego mienia do biura szeryfa i zapłać wymaganą opłatę za dostarczenie dokumentów do pozwanego.

Krok 4. Przyjdź do sądu w wyznaczonym terminie i pamiętaj, że trzeba mieć przygotowane dowody do przedstawienia w swojej sprawie.

Jeśli masz świadka, powinien on stawić się razem z Tobą. Możesz skontaktować się z biurem szeryfa na kilka dni przed datą rozprawy, aby sprawdzić, czy udało mu się dostarczyć dokumenty. Jeśli nie był w stanie tego zrobić, dowiedz się dlaczego, a następnie przyjdź do sądu bez świadka. Sędzia wyznaczy nowy termin rozprawy. Należy wówczas wypełnić nowe (powtórne) wezwanie w biurze sekretarza, uiścić opłatę, a następnie dostarczyć je do biura szeryfa.

Krok 5. Po tym, jak pozwany otrzyma dokumenty, sąd przeprowadzi rozprawę, na której wysłucha Twoich oświadczeń i odpowiedzi pozwanego.

W dniu rozprawy:

• Pamiętaj o przyniesieniu do sądu wszystkich dokumentów potwierdzających, że mienie należy do Ciebie, takich jak rachunki, dokumenty stwierdzające tytuł własności oraz wszelkie inne dokumenty świadczące o tym, że druga strona bezprawnie je przejęła.
• Przyjdź do sądu co najmniej 30 minut przed godziną rozprawy. Udaj się na salę rozpraw wskazaną w formularzu sądowym. Jeśli w Twoich formularzach nie ma informacji o numerze sali, znajdź listę spraw w sądzie lub zapytaj sekretarza sądowego.
• Należy cicho zgłosić się w sali rozpraw i poczekać na wywołanie swojego nazwiska i numeru sprawy.
• Kiedy Twoja sprawa zostanie wywołana, podejdź do sędziego i przedstaw się. Krótko powiedz mu, jakie są Twoje oczekiwania w tej sprawie. Po wysłuchaniu Ciebie i drugiej strony, sędzia poinformuje Cię o dalszych krokach.

Jeśli sąd orzeknie na Twoją korzyść, nakaże zwrot mienia lub wyda wyrok przeciwko pozwanemu na kwotę odpowiadającą jego wartości. Sąd może przyznać Ci odszkodowanie za czas, w którym pozwany przetrzymywał Twoją własność. Niemniej jednak odszkodowania takie są bardzo trudne do ustalenia, a sędziowie zazwyczaj ich nie przyznają. (Przykład: pozwany przetrzymywał Twoją krowę mleczną przez tydzień, wskutek czego nie udało Ci się uzyskać od niej mleka ani go sprzedać. Wartość mlekawytworzonego przez nią w tym tygodniu będzie stanowić Twoje odszkodowanie.) Jeśli sąd orzeknie na korzyść pozwanego, sprawa zostanie umorzona. 

Step 6. Jeśli pozwany nie zwróci mienia po otrzymaniu nakazu, możesz poprosić szeryfa o pomoc w odzyskaniu własności.

Jeśli szeryf nie jest w stanie odzyskać mienia, możesz zwrócić się do sędziego o ukaranie pozwanego za obrazę sądu do czasu zwrotu tego mienia.

Procedura przywrócenia mienia

Procedura przywrócenia mienia pozwala szeryfowi odebrać mienie, zanim sąd przeprowadzi pełną rozprawę lub proces w tej sprawie. W takim przypadku sąd przeprowadza rozprawę wstępną, aby sprawdzić, czy pozywający ma uzasadnione powody, aby wystąpić do szeryfa od odebranie mienia.
 
Przesłuchanie wstępne może zostać przeprowadzone z zawiadomieniem lub bez zawiadomienia wysłanego do osoby przetrzymującej mienie. Sądy niechętnie wydają nakazy przywrócenia mienia bez wstępnego przesłuchania, ale mogą to zrobić „w celu ochrony pozywającego przed bezpośrednią szkodą, która nastąpiłaby na skutek”:

• nieuchronnego zniszczenia lub ukrycia mienia;
• nieuchronnego wywiezienia ze stanu,
• nietrwałego charakteru mienia,
• nieuchronnej sprzedaży, przeniesienia lub cesji mienia w zakresie, w jakim takie przeniesienie jest oszustwem lub narusza prawa pozywającego, lub
• kradzieży.

Również w tym przypadku sądy niechętnie wydają nakazy przywrócenia mienia bez uprzedniego powiadomienia.
 
Większość spraw o przywrócenie mienia rozpoczyna się od wysłania przez pozywającego zawiadomienia do pozwanego o przesłuchaniu. Na rozprawie sąd wysłuchuje obu stron i decyduje, czy należy nakazać szeryfowi odebranie mienia. Jeśli nakaz zostanie wydany, sąd poleci szeryfowi odebranie mienia i dodatkowo powie obu stronom, żeby przyszły do sądu w późniejszym terminie na pełne przesłuchanie lub rozprawę. Na rozprawie sąd podejmie ostateczną decyzję o tym, kto będzie mógł zatrzymać mienie.
 
Jeśli sąd wyda nakaz przywrócenia mienia na rozprawie wstępnej, pozywający będzie musiał wnieść poręczenie na rzecz biura szeryfa, zanim biuro odbierze mienie. Takie poręczenie wynosi dwukrotność wartości mienia. To Ty określasz tę wartość i umieszczasz ją we wniosku. Aby znaleźć listę firm upoważnionych do wydawania poręczeń, musisz skontaktować się z sekretarzem sądowym lub biurem szeryfa. Opłata wynosi zazwyczaj 1% wartości poręczenia, przy czym kwota bazowa wynosi co najmniej 100 dolarów. Ponadto firma wystawiająca poręczenie będzie wymagała od ciebie posiadania i ewentualnie przelania jej pełnej kwoty poręczenia, o które się ubiegasz. W niektórych przypadkach kwota ta może zostać wniesiona w gotówce u sekretarza sądowego lub szeryfa.
 
Zanim założysz sprawę o przywrócenie mienia, sprawdź, jak wygląda kwestia poręczenia i upewnij się, że jesteś w stanie je uzyskać. Jeśli nie masz takiej możliwości, nie zakładaj sprawy o przywrócenie mienia. Wróć do instrukcji dotyczących procedury detinue (odzyskania bezprawnie zatrzymanego mienia).
 
Jeśli uda Ci się uzyskać poręczenie i przeprowadzić procedurę przywrócenia mienia, musisz zdawać sobie sprawę, że każdy szeryf ma prawo określić, co – jeśli w ogóle – zrobi, by odzyskać mienie. Szeryfowie na ogół nie traktują takich spraw, jak spraw karnych. Większość z nich nie wejdzie do domu, zamkniętego garażu czy budynku bez dodatkowego nakazu sądowego. Większość z nich nie wejdzie na posesję, jeśli miałoby dojść do „zakłócenia spokoju”, np. konfrontacji. Jeśli szeryf nie odzyska mienia, zgłosi ten fakt do sądu, a ten zadecyduje, co dalej.
 
Jeśli szeryf odbierze mienie, a sędzia później uzna, że stało się to niesłusznie, może nakazać Ci zapłacenie pozwanemu za wszelkie szkody, które zostały mu wyrządzone. Może to obejmować honorarium adwokata, koszty sądowe i wszelkie inne straty, jakie ewentualnie poniósł.
 
Jeśli po przeczytaniu o wszystkich potencjalnych problemach nadal chcesz złożyć wniosek o przywrócenie mienia, musisz:

• wypełnić wniosek o przywrócenie mienia,
• przygotować zawiadomienie o rozprawie na wypadek, gdyby sędzia nakazał przeprowadzenie rozprawy wstępnej,
• przygotować nakaz przywrócenia mienia, oraz
• zapłacić poręczenie (nie trzeba za nie płacić, dopóki sąd nie wyda nakazu przywrócenia mienia).

Następnie zakładasz sprawę. Sprawdź u sekretarza sądowego, jak to zrobić – elektronicznie czy na papierze. Dowiesz się od niego również, kiedy musisz stawić się w sądzie.
 
Kiedy przyjdziesz do sądu, dowiesz się od sędziego, czy musisz powiadomić pozwanego o postępowaniu przed wydaniem nakazu przywrócenia mienia. Jeśli powiadomienie jest wymagane, musisz zlecić szeryfowi dostarczenie powiadomienia pozwanemu. Sędzia wyznaczy również kolejny termin rozprawy.
 
Jeśli sędzia przychyli się do wniosku o wydanie nakazu przywrócenia mienia, otrzymasz kolejny termin, w którym wszyscy muszą się stawić w sądzie na rozprawę. Zanieś nakaz przywrócenia mienia do szeryfa wraz z poręczeniem. 
 
Szeryf poinformuje Cię, co zrobi w celu wykonania nakazu i odzyskania mienia. Szeryf może ustalić własny tryb postępowania. Na przykład, jeśli odzyskujesz samochód, szeryf może wymagać od Ciebie wynajęcia lawety, która odbierze ów samochód pod jego [no-lexicon]nadzorem[/no-lexicon]. Jeśli jest upoważniony do wejścia do zamkniętego garażu, może wymagać zapewnienia ślusarza i lawety. Szeryf określi też, kto będzie miał prawo do zatrzymania i ochrony mienia do czasu podjęcia ostatecznej decyzji przez sąd
 
Po powrocie do sądu na rozprawę należy przedstawić dowody i świadków. Jeśli tego nie zrobisz, sąd może odrzucić sprawę. Ponadto każda ze stron może uzyskać odroczenie rozprawy, jeśli przedstawi ku temu bardzo dobry powód.
 
Podczas rozprawy sąd podejmie ostateczną decyzję o tym, kto może zatrzymać mienie. Jeśli decyzja nie będzie Ci odpowiadać, możesz złożyć apelację do sądu wyższej instancji złożonego z trzech sędziów. Taki proces jest niezwykle skomplikowany i trudny. Najmniejszy błąd proceduralny często prowadzi do odrzucenia apelacji. Dlatego najlepiej skonsultuj się z prawnikiem.